Nie tylko Polacy mają kłopoty z pamięcią o ciemniejszych stronach najnowszej historii. Pamiętam burzę po pokazaniu w telewizji sztuki Tadeusza Różewicza "Do piachu" w 1989 r. Chyba do dziś nie wyemitowano jej powtórnie. Nie mniejsze emocje wywołał kilka lat później artykuł Michała Cichego o antysemityzmie w AK. Ale burzliwe debatę wywołały dopiero książki Jana T. Grossa, poczynając od pierwszej, zatytułowanej Sąsiedzi, odsłaniającej pamiętaną jeszcze na Kurpiowszczyźnie akcję wymordowania Żydów w podłomżyńskim miasteczku Jedwabne. Potem doszły książki o losach Żydów, którym udało się uniknąć obozów zagłady, napisane przez m.in. Annę Bikont, Barbarę Engelking czy Jana Grabowskiego. Autorów krytykowano za stronniczość i niedostatki warsztatu badawczego. W odpowiedzi ukazały się nawet publikacje "odkłamujące" historię tego czasu. Ale jeszcze dziesięć lat temu autorzy mogli brać bezpiecznie udział w dyskusjach. Dziś, gdy do władzy doszła partia jawnie nacjonalistyczna, część autorów jest jawnie oskarżana o hańbienie pamięci o polskim czynie zbrojnym.
